Yağmur
Sonbahar mevsiminin gelmesi ile birlikte, sıcak
havaların yerini serin ve yağışlı havalar almaya
basladı. Hava durumunu sunan sunucu genelde
hava raporunu okurken şöyle der: "Yarın
bazı bölgelerimizde hava sıcaklıkları şöyle
olacak ; İstanbul sağanak yağışlı 20 derece,
Ankara çok bulutlu ve sağanak yağışlı 18 derece.
"
Yağmur tabiatın
en önemli ve en yararlı olaylarından birisidir.
Eğer yağmur olmasaydı bitkilerde olmazdı.
Sizlere yağmurun nasıl oluştuğunu anlatmak istiyoruz.
Fakat daha önce konu ile yakından ilgisi olduğu
için bulutlar hakkında bilgi vereceğiz.
İlk Olarak
Bulutlar
Yağmurun ilk habercisi bulutlardır.
Atmosferdeki su buharı yoğunlaşarak bulutları
oluşturur. 2 tip yoğunlaşma vardır.
1-Ani
Soğuma İle Yoğunlaşma:
Yoğunlaşmayı kısa bir cümle ile şöyle tanımlayabiliriz;
Su buharının su tanelerine dönüşmesidir. Yani
yeniden sıvı hale geçme olayıdır. Peki
yoğunlaşma ne zaman meydana gelir? Ya
nemli sıcak hava soğuyunca, ya da nem'e doymuş
soğuk hava soğuyunca. Bunu özellikle çok soğuk
havalarda çok sık rastladığımız bir olayla açıklarsak
sanırım sizlerde daha iyi anlarsınız. Bahsettiğimiz
gibi çok soğuk havalarda ağzımız açtığımız zaman,
ağzımızdan bir duman çıkar. İşte bu dumanın
sebebi ani soğuma ile yoğunlaşmadır. Burada
ağzımızdan çikan nemli sıcak hava, soğuk havayla
karşılaşır ve duman şeklinde buhar çıkar.
Şimdi bu olayı bulutlara tatbik
edelim: Nem yüklü bir sıcak hava kütlesi, soğuk
hava kütlesi ile karşılaşıyor. Karşılaşır karşılaşmaz
yoğunlaşıyor ve bulutları oluşturuyor. Bu bulutlar
Kümülüs Bulutları ( Küme bulutları ) 'dır. Kümülüs
bulutları genelde karnıbahara benzer. Beyaz
renkli, birbirlerinden ayrı büyük parçalı küme
biçimindeki bulutlardır. Gündüzleri oluşur,
geceleri dağılırlar. Bu bulutlar güzel havanın
habercisidirler.
2-Isı
Vermeden Soğuma İle Yoğunlaşma:
Üst katmanlarda basınç düşüktür. Dolayısıyla
hava yükseldikçe genleşir ve genleşme sonucu
soğur. Hava soğurken içindeki su buharı
da yoğunlaşır ve bulutları meydana getirir.
Yoğunlaşmayı anlattıktan sonra
yeniden bulut oluşumuna geri dönelim. Havada
yoğunlaşan su buharı, havadaki toz parçacıklarının
üzerinde su damlacıklarını oluşturur.
Oluşan bu su damlacıkları da birleşerek bulutları
meydana getiriyor. Su damlacıklarının yağmuru
oluşturması için çok büyümesi gerekir. Çünkü
bir yağmur damlası, bir bulut damlacığının birkaç
bin defa büyüğüdür.
Bulutun oluşmasına
yardımcı olan su damlacıkları başlangıçta çok
küçüktür. Bu nedenle üzerlerine gelen
ışığı doğrudan yansıtırlar ve bulutlar pamuk
gibi bembeyaz görünürler. Su damlacıklarının
birleşerek büyüdüklerinden bahsetmiştik. Büyüyüp
kalınlaştıkları için gelen ışığı daha az yansıtmaya
başlarlar. Bu sebepten dolayı da özellikle yağmur
bulutları gri veya siyaha yakın bir renk alırlar.
Bazı bulutlar yağmur getirir,
bazı bulutlar ise güzel hava. Değişik bulut
türleri vardır. Bunlardan bazılarını kısa kısa
inceleyelim. Belki bundan sonra sizlerde bulutlara
bakarak havanın nasıl olacağı hakkında bir tahminde
bulunabilirsiniz.
SIRRÜS
(SAÇAK BULUTLAR ):
Saçak veya kahkül'e benzeyen bir görüntüsü vardır.
Bu bulutlar buz kristallerinden meydana gelmiştir.
SIRROKÜMÜLÜS
BULUTLARI ( YUMAK BULUTLAR ):
Çizgi çizgi görünüşü vardır. Kıyıya vuran dalgaları
andırırlar. Güzel hava habercisidir.
SIRROSTATÜS BULUTLARI
( TÜL BULUTLARI ):
Güneşin etrafını bir çember gibi çevirmiş sanılır
ve bu çember yağmurun habercisidir.
STRATÜS BULUTLARI ( KATMAN BULUTLAR ):
Gri renkli ve gökyüzüne bir sis katmanı gibi
yayılan bulutlardır. Sadece Çise meydana getirirler,
yağmur yapmazlar.
NIMBÜS ( KARA
BULUTLAR):
Bütün bulutlardan daha karanlık bir görüntü
oluştururlar. Devamlı yağmur getirirler.
Bulutlar hakkında yeterli bilgiyi
verdikten sonra asıl konumuz olan yağmurun nasıl
oluştuğunu açıklamaya geçebiliriz.
yağmur devam >>
|